Jak zrobić beton? – kruszywo, proporcje, koszta, rodzaje

 Beton, to materiał, który jest używany w wielu sektorach budownictwa ze względu na swoje szczególne właściwości. Cechuje się dużą wytrzymałością, odpornością na warunki zewnętrzne oraz łatwością, z jaką można nauczyć się pracy na nim. Co równie ważne – już niewielka zmienia proporcji w mieszance do tworzenia betonu może znacznie zmienić jego właściwości przez co beton stanie się np. ciepłochronny bądź jedynie dekoracyjny. Dlatego ogromne znaczenie ma wykonanie mieszanki betonu i proporcje, jakie należy w niej zawrzeć. 

Zobacz także jakie kruszywo na drogę wybrać w naszym poprzednim artykule.

Rodzaje cementu do betonu

Rodzaje cementu do betonu, jakie są dostępne na rynku różnią się między sobą zawartością składników. Wyróżniamy następujące rodzaje cementów do budowy: 

• CEM I – klinkier stanowi w nim między 95-100% składu. Najczęściej stosuje się go podczas tworzenia nadproży, stropów i słupów. Jego zaletą jest możliwość stosowania go podczas niskich temperatur. 
• CEM II – zawiera CEM I oraz składniki mineralne w zawartości od 6 do 35%. Stosuje się go do przygotowania zwykłego betonu oraz najpopularniejszej zaprawy murarskiej czy tynkarskiej. Zaletą CEM II jest bardzo szybki przyrost wytrzymałości. 
• CEM III – składa się z CEM I, siarczanu wapnia oraz żużlu wielkopiecowego. Najczęściej jest stosowany przy budowie fundamentów oraz konstrukcji betonowych o masywnej postaci. Po zalaniu należy przez 2 tygodnie obficie polewać go wodą, nie dopuszczając do wyschnięcia. 
• CEM IV – jest odporny na negatywne wpływ  środowiska, stosowany najczęściej w zaprawach, tynkach a także w partiach budynku, znajdujących się pod ziemią. 
• CEM V – to cement odporny na niskie temperatury, jednocześnie szybko zyskuje wytrzymałość. Wykorzystywany często w materiałach budowlanych, mających cechy ognioodporne, do zapraw cementowych oraz betonu. 

Beton b20

Beton b20 jest to tzw. zwykły beton o wytrzymałości na ściskanie 20 MPa, którą zyskuje po 28 dniach. Ma szerokie możliwości zastosowania. Przede wszystkim jest używany w stropach, ławach fundamentowych, ale z powodzeniem wybiera się go do pracy na właściwie każdym etapie prac budowlanych. Nadaje się do użytku zarówno w bardzo wilgotnych, jak i suchych warunkach. 

Beton b25

Beton b25 cechuje się bardzo wysoką wytrzymałością. Jest odporny na niskie temperatury oraz wysoką wilgotność. Jeśli chodzi o jego zastosowanie, to często wykorzystuje się go podczas układania posadzek oraz tworzenia elementów betonowych podczas prac budowlanych czy też remontowych. Świetnie sprawdza się w takich pomieszczeniach, jak garaż, piwnica, warsztat samochodowy czy pomieszczenia usługowe. 

Beton b30

Beton b30 to sucha mieszanka, służąca do wykonywania zaprawy betonowej. Najczęściej wykorzystuje się ją do robót betoniarskich oraz wykończeniowych takich, jak schody czy np. murki ogrodzeniowe. Umożliwia obciążanie już po 6 h po zalaniu, jest wodoodporny oraz odporny na działanie niskich temperatur.

Proporcje betonu i składniki

Jak wspomniano proporcje betonu i składniki do wykonania betonu mają ogromne znaczenia ze względu na to, że niewielka zmiana w proporcjach sprawia, że zmieniają się właściwości betonu. Jeśli chodzi o składniki, służące do wyrobienia betonu, to należą do nich: 

• cement – najczęściej wybierany rodzaj cementu to CEM I, II bądź III. 
• kruszywo – generalnie jest to mieszanka drobnego piasku oraz żwiru o nieco grubszej strukturze. 
• domieszki chemiczne – ich celem jest nadanie betonowi odpowiednich właściwości, niezbędnych do wykonywania prac budowlanych. 

Cement

Najczęściej w produkcji betonu używa się cementów CEM I, II, III ze względu na ich właściwości – podczas wyboru cementu warto zwrócić uwagę na jego konsystencję. Przesuszony bądź wilgotny cement nie będzie wytrzymały oraz może nie wiązać się odpowiednio. Warto pamiętać o tym, aby odczekać 28 dni na związanie betonu, ponieważ wówczas zyskuje on wytrzymałość na ściskanie, określoną w MPa – najczęściej między 32,5 a 42,5. 

Jakie kruszywo do betonu? 

To jakie kruszywo do betonu należy wybrać jest ważne dla jego właściwości. Powinno mieć ono zróżnicowaną wielkość ziaren, dlatego zaleca się zastosowanie drobnego piasku oraz żwiru. Proporcje piasku do pozostałej zawartości kruszywa powinny wynosić 1:3. Przed dodaniem kruszywa do betonu warto go przesiać przez sito, aby odsiać ewentualne dodatki w postaci torfu, drewna czy szkła. 

Jaki żwir do betonu? 

Żwir do betonu powinien być większy niż piasek, aby zapewnić kruszywu zróżnicowaną wielkość ziaren. Zalecanie uziarnienie żwiru powinno wynosić 0/16. Odpowiednia mieszanka piasku w żwirze zapewnia betonowi mrozoodporność. 

Woda

Ważne jest to, aby woda była zimna. Najlepiej sprawdza się woda z wodociągu. Nieco mniej zalecana jest woda, pochodząca ze studni, ponieważ może zawierać niepożądany w tym wypadku wapń, pogarszający właściwości wiążące betonu. 

Domieszki

Są to domieszki chemiczne, które umożliwiają wyeksponowanie lub zdobycie przez beton określonych cech. Może to być mieszanka, zwiększająca plastyczność betonu za pomocą redukcji zawartości wody w nim do 5%. Jeśli zależy nam na upłynnieniu betonu, to stosuje się domieszki, zwiększające zawartość wody do 12%. Często stosuje się także domieszki, ułatwiające wiązanie betonu mimo występowania ujemnych temperatur. 

Proporcje na beton b20

Aby uzyskać beton b20 konieczne jest zastosowanie powyższych składników w następujących proporcjach na 120 litrów betonu: 

• 25 kg cementu (najlepiej CEM I,II lub III),
• 10 litrów wody, 
• 40 litrów piasku, 
• 80 litrów żwiru, 
• domieszkę uplastyczniającą – w zależności od oczekiwanych właściwości i zaleceń producenta. 

Rodzaje betonu

Istnieje wiele rodzajów betonów, które różnią się między sobą właściwościami oraz zastosowaniem. Część wykorzystuje się jako niezbędny budulec nieruchomości, część, jako element ozdobny. Każdy z nich posiada inne zastosowanie oraz inne właściwości, wykorzystywane do osiągnięcia zamierzonego celu budowlanego bądź designerskiego. 

Beton architektoniczny – beton na ścianę

Służy przede wszystkim wykończeniu wnętrz w stylu industrialnym, loftowym. Może mieć gładką strukturę bądź określoną, będącą imitacją danego kształtu. Beton architektoniczny może być także barwiony – ważne jest jednak to, aby ochronę adhezyjną podczas mieszania betonu. Należy także zwracać uwagę na to, aby podczas nakładania betonu nie tworzyły się wady w postaci tzw. raków. 

Może mieć dowolną fakturą, którą możemy dostosować do swojej wizji pomieszczenia. Beton na ścianie ma postać płyt, które ważą kilkadziesiąt kilogramów. Płyty betonowe mogą być stosowane zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz – należy jednak pamiętać o zastosowaniu odpowiednich narzędzi do mocowania. 

Styrobeton

To nowoczesny materiał, który wykorzystywany jest obecnie w architekturze dekoracyjnego. Styrobeton to lekki beton, charakteryzujący się wysoką termoizolacją. Może być stosowany zamiast zw/ chudziaka – jego zaletą jest plastyczność oraz lepsza niż w przypadku chudego betonu termoizolacja. 

Suchy beton

Suchy beton najczęściej jest nakładany wprost na określony grunt – fundamenty, podkład pod obrzeża czy ogrodzenia. Ważne jest to, aby był kładziony tuż przy gruncie, jako jego stabilizator, ułatwiający stworzenie podbudowy. 

Specjalne mieszanki betonowe cechujące się wysoką odpornością na segregację, odpowiednią plastycznością i dobrą spoistością, stosuje się do stabilizacji gruntu przez pale betonowe.

Beton wodoszczelny

Najczęściej wykorzystywany jest do powierzchni odwadniających – zapewnia także dużą wytrzymałość obciążeniową. Wykorzystuje się go, jako podłoże pod kostkę brukową, orliki czy place zabaw, ponieważ jego porowata struktura umożliwia swobodny przepływ wody przez beton wodoszczelny. 

Chudy beton – tzw. chudziak

Chudy beton stosuje się podczas zalewania podkładu pod ławy fundamentowy. Stosuje się go przede wszystkim podczas budowy domów jednorodzinnych. Wyrównuje podłoże i umożliwia zabezpieczenie dalszych etapów pracy przed negatywnym wpływem wody. 

Beton dekoracyjny – inaczej strukturalny

Beton dekoracyjny jest łatwy w nakładaniu. Z łatwością możemy go dzisiaj spotkać w postaci podobnej do farby. Nakładanie nie wymaga więc skomplikowanego procesu oraz narzędzi. Można go stosować w dowolnych pomieszczeniach, jako element jego wykończenia. 

Ile kosztuje beton? 

Cena betonu zależy od jego rodzaju, właściwości oraz klasy betonu. Uśredniając – za metr sześcienny betonu trzeba zapłacić między 200-400 złotych. Do tego rodzaju betonu, pochodzącego z wytwórni należy doliczyć także koszty pompy oraz transportu. Ekonomicznym rozwiązaniem jest samodzielne wykonanie betonu na budowie za pomocą wskazanych wcześniej składników oraz betoniarki. Konieczne wówczas jest posiadanie dostępu do prądu.